Neidio i'r prif gynnwy

Optometreg

Gweledigaeth ar gyfer datblygu Optometreg yn AaGIC

Gweledigaeth Addysg a Gwella Iechyd Cymru (AaGIC) yw cefnogi optometryddion a gweithwyr gofal llygaid proffesiynol eraill trwy raglen o addysg o ansawdd uchel a gwella sgiliau sy’n cyd-fynd â datblygiad proffesiynol parhaus, arfer myfyriol, a mentora.

 

Amlinelliad

Mae dyfodol gwasanaethau gofal llygaid yng Nghymru yn gofyn am ddull amlochrog sy’n cynnwys pob rôl gofal iechyd i ddatrys problemau cyfredol. Mae rolau allweddol i optometryddion o ran lleihau nifer yr atgyfeiriadau i wasanaeth llygaid ysbytai, rheoli mwy o gleifion mewn gofal sylfaenol, gan gynnwys cleifion sydd ar hyn o bryd o dan wasanaeth llygaid yr ysbyty. Mae orthoptyddion a nyrsys hefyd yn hanfodol i gefnogi gwasanaethau offthalmoleg mewn gofal eilaidd. Mae dysgu a hyfforddiant yn sail i'r rolau newydd hyn a'r newidiadau mewn gwasanaeth.

Er mwyn cyflawni'r nodau hyn mae angen uwchsgilio Gweithwyr Gofal Iechyd Proffesiynol gydag addysg ôl-raddedig bellach a datblygiad proffesiynol parhaus. Yn gysylltiedig â hyn mae gofyniad i optometryddion gael eu cefnogi pan fyddant yn ymgymryd â rolau clinigol ychwanegol ac, yn hollbwysig, eu galluogi i ddod yn fwy medrus wrth reoli a derbyn risg glinigol. Nid oes gan optometreg yng Nghymru bresenoldeb sylweddol mewn gofal llygaid mewn ysbytai ac mae angen cefnogi a datblygu hyn hefyd, ynghyd â datblygu ein harweinwyr clinigol yn y dyfodol. Mae angen i hyn  fod o fewn cyd-destun y fframwaith addysg ar bob lefel fel bod optometryddion y dyfodol yn weithwyr proffesiynol sy'n barod i reoli cleifion yn glinigol o fewn gofal sylfaenol ar y diwrnod cyntaf gyda'u taith barhaus yn cael ei chefnogi a'i datblygu.

Mae 4 elfen y mae angen rhoi sylw iddynt:

  1. Datblygiad Proffesiynol Parhaus (DPP) a Chomisiynu Cymwysterau Uwch
  2. Strwythur Lleoliadau, Addysg a Hyfforddiant
  3. Mentora a Chefnogaeth
  4. Arweinyddiaeth

 

Datblygiad Proffesiynol Parhaus (DPP) a Chomisiynu Cymwysterau Uwch

Er mwyn darparu gwasanaethau newydd, mae rhai elfennau sgiliau a dysgu yn orfodol, gyda DPP  yn gysylltiedig â safonau 3 blynedd y rheolydd. Bydd DPP ar gyfer y proffesiwn cyfan ond bydd hefyd yn cael ei deilwra i'r gwasanaethau a'r gwaith y mae optometrydd, optegydd dosbarthu ac optegydd lensys cyffwrdd yn ei wneud. Bydd portffolios myfyriol yn hwyluso addysgu, agweddau a phroffesiynoldeb. Bydd y ffocws ar gwmpas ymarfer, myfyrio a mentora sy'n cyd-fynd â phroffesiynau gofal iechyd eraill, megis deintyddiaeth, fferylliaeth a meddygaeth.

Er mwyn sicrhau ein bod yn hyblyg wrth gyflwyno DPP i hwyluso amrywiaeth o arddulliau dysgu, rydym yn cynnig DPP ar ffurf cyflwyniadau ar-lein, sesiynau adolygu gan cymheiriaid, a gweithdai.  Trefnir hyn trwy ein platfform dysgu ar-lein Y Ty Dysgu (Croeso! - Ytydysgu AaGIC).

Mae AaGIC yn comisiynu cymwysterau sydd wedi'u cynllunio i helpu optometryddion ac optegwyr cyflenwi mewn practis gofal sylfaenol. Yn benodol, cymwysterau a all hwyluso rheolaeth ar:

  1. Cleifion â glawcoma a gorbwysedd llygadol.
  2. Cleifion â Dirywiad Macwlaidd sy'n Gysylltiedig ag Oedran (AMD), yn enwedig AMD neofasgwlaidd a chyflyrau retina meddygol eraill.
  3. Cyflwyniadau gofal llygaid aciwt, trwy ragnodi meddyginiaeth ar gyfer cyflyrau sy'n effeithio ar y llygad.
  4. Cleifion sy'n gymwys i gael cymorth golwg gwan ychwanegol.

Drwy dargedu’r cymwysterau hyn a sicrhau y gellir eu cynnig i optometryddion ac optegwyr cyflenwi sy’n gweithio ym mhob clwstwr yng Nghymru, byddwn yn sicrhau cwmpas cenedlaethol, gan dargedu gostyngiad yn y galw am ofal eilaidd ledled Cymru.

Y nod yw sicrhau bod ymarferwyr sydd â chymwysterau mewn Rhagnodi Annibynnol ym mhob ardal glwstwr yng Nghymru; Glawcoma; Retina Meddygol; Golwg Gwan.

Y nod hirdymor yw lleihau’r pwysau ar wasanaethau gofal llygaid gofal eilaidd a sicrhau bod mwy o gleifion yn cael eu trin a’u rheoli’n nes at adref tra’n lleihau nifer y cleifion sy’n cael eu hanfon i ofal eilaidd gan optometryddion yng Nghymru.

 Lleoliadau a strwythur addysg a hyfforddiant

Mae Addysg a Gwella Iechyd Cymru (AaGIC) yn cydnabod pwysigrwydd lleoliadau ôl-raddedig ym mhob sector. Mae cymwysterau uwch mewn Glawcoma a Rhagnodi Annibynnol yn hwyluso gwell gwasanaethau i gleifion mewn practisau optometreg. Er mwyn cyflawni'r cymwysterau hyn, mae angen lleoliadau ar fyfyrwyr ôl-raddedig.

Nodau'r arferion hyfforddi uwch (ATP) yw:

  • I ddarparu cyfle lleoliad ychwanegol ar gyfer tystysgrif uwch mewn Glawcoma, tystysgrif uwch mewn Retina Feddygol a chymwysterau Optometreg Rhagnodi Annibynnol.
  • Darparu mecanwaith talu priodol i bractisau am ddarparu hyfforddiant gyda sicrwydd ansawdd.
  • Cynyddu nifer y lleoliadau sydd ar gael ar gyfer cymwysterau ôl-raddedig trwy gynnwys arferion optometreg i greu model cymysg gyda lleoliadau gofal eilaidd a chanolfannau Addysgu a Dysgu yn y gymuned.
  • Cynyddu nifer yr optometryddion sy'n cwblhau eu cymwysterau uwch.
  • Sefydlu’r dysgu sydd ei angen er mwyn i oruchwylwyr ymarfer fod yn hyfforddwr ansawdd cymeradwy AaGIC yn unol â safonau traws-broffesiynol AaGIC.
  • Arddangos y cysyniad fel y gall ymarferwyr offthalmig eraill, fel optegwyr lensys cyffwrdd, yn y dyfodol hefyd gael mynediad i leoliadau i gwblhau hyfforddiant neu ehangu gwybodaeth.

Mentora a chefnogaeth

Mae mentora yn hwyluso DPP trwy rwydwaith o optometryddion profiadol sy'n tywys optometryddion sydd newydd gymhwyso. Mae mentora yn ystyried cwmpas eu hymarfer ar gyfer gofynion DPP yn ogystal â darparu cefnogaeth ac arweiniad. Mae cefnogaeth fentora yn cynnwys Mentor dynodedig a phlatfform ar-lein i greu portffolio a rhwydwaith cymorth cymheiriaid. Yn unol â hyn, mae'n ofynnol i optometryddion gael eu cefnogi pan fyddant yn ymgymryd â rolau clinigol ychwanegol ac, yn hanfodol, yn eu galluogi i ddod yn fwy medrus wrth reoli a derbyn risg glinigol. 
Yn ôl ymchwil ddiweddar, mae’n bosibl y gall optometryddion sydd newydd gymhwyso or-gyfeirio. Ar adeg pan mae hyder a phrofiad clinigol yn dal i ddatblygu, gall llwyth gwaith cynyddol ar gymhwyster arwain at bwysau i wneud penderfyniadau 
gwrthwynebus cyflym a mwy o risg, ac o ganlyniad, wneud y broses gyfeirio yn haws. Bydd Mentor, troi at rwydwaith cymorth cymheiriaid a chyfleoedd i gymryd rhan mewn adolygiad cymheiriaid yn magu hyder ac yn galluogi optometryddion sydd newydd gymhwyso i dderbyn lefel briodol o risg glinigol.

Arweiniad

Mae Optometreg yn cymryd rôl gynyddol yng ngofal iechyd ein cleifion yng Nghymru. Ni fu erioed amser gwell i ddatblygu arweinwyr clinigol mewn optometreg, gydag integreiddio optometreg i raglenni arweinyddiaeth y GIG.

Er enghraifft, mae Cymrodoriaeth Hyfforddi Arweinyddiaeth Glinigol Cymru (WCLTF) a sefydlwyd yn 2013 wedi galluogi Cymrodyr i ymgymryd â rolau arwain yn GIG Cymru a Llywodraeth Cymru. Mae sefydliadau'r GIG yng Nghymru wedi ymgysylltu'n fawr ac wedi ymrwymo i broses WCLTF, gan gynnig prosiectau gwella ansawdd yn eu sefydliadau. Y nod yw i'r proffesiwn optometreg arwain trawsnewid y gweithlu clinigol a datblygu arweinwyr gofal iechyd y dyfodol i gefnogi gwasanaethau gofal llygaid ledled GIG Cymru.

Diwygio Gofal Llygaid yng Nghymru – Y Cynllun Rheoli Cleifion.

Yn gynwysedig isod mae cyflwyniad Tim Morgan ynghylch sut y bydd contract newydd ar gyfer Optometreg yn cael ei ddefnyddio i wella gofal llygaid i gleifion a'u cynnwys yn ein penderfyniadau clinigol.

Traddodwyd y cyflwyniad hwn gan Tim Morgan, ein Cymrawd Hyfforddiant Arweinyddiaeth Glinigol Cymru AaGIC, ar 22 Medi 2021 ar gyfer sioe deithiol gydag Optometreg Cymru ar sail y newidiadau arfaethedig i’r contract gofal llygaid yng Nghymru.