Genomeg yw'r astudiaeth o enynnau (genom) person. Mae’n ddisgyblaeth sy’n datblygu’n gyflym ac sy’n cynnig cyfleoedd i drawsnewid y gofal y mae cleifion yn ei dderbyn, gan gynnwys:
Mae angen i ni sicrhau y gellir cynnig y gwasanaeth hwn i gleifion ledled Cymru fel y gallwn ddarparu'r gofal gorau posibl.
Mae datblygiadau cyflym wrth astudio'r genom dynol yn darparu cyfleoedd enfawr i ofal iechyd, waeth beth yw eich maes ymarfer clinigol. Ni ellir gwireddu'r budd sylweddol hwn i gleifion yn GIG Cymru heb uwchsgilio pawb sy'n rhan o'n gweithlu gofal iechyd i alluogi integreiddio mwy o genomeg i lwybrau cleifion.
Llofnododd Cymru fel partner yn Geno UK: dyfodol gofal iechyd yn 2020, ac wedi hynny cyhoeddodd Gynllun Cyflawni Genomeg Cymru 2022-2025.
Un o'r camau gweithredu yng Nghynllun Cyflawni Genomeg Cymru yw llunio Cynllun Gweithlu Genomeg Strategol. Mae Addysg a Gwella Iechyd Cymru yn gweithio mewn partneriaeth â Phartneriaeth Genomeg Cymru i lunio'r cynllun hwn.
Beth fydd y cynllyn yn ei wneud?
Bydd genomeg yn chwarae rhan sylweddol yn y gwaith o ddarparu gofal iechyd yn y dyfodol gan ein helpu i ddeall mwy am salwch a chlefydau, a gallu datblygu dulliau wedi'u targedu at driniaeth a rheoli cleifion.
Mae'r cynllun yn canolbwyntio ar sicrhau bod gennym weithlu arbenigol cadarn a seilwaith sy'n gallu ymateb i'r gofynion a nodir yn rhaglenni cyflenwi cenedlaethol (DU) a Chymru yn ogystal â gweithlu ehangach gyda digon o 'lythrennedd genomig' i sicrhau y gellir prif ffrydio genomeg yn effeithiol i ddarparu gwasanaethau.
Wedi'u datblygu gan GIG Lloegr, adnoddau chwim a chryno yw GeNotes a all gynorthwyo gweithwyr gofal iechyd proffesiynol i wneud y penderfyniadau genomeg cywir ym mhob cam o'r llwybr clinigol.
Bydd adnoddau pellach sy'n benodol i'r llwybrau clinigol yng Nghymru ar gael yn fuan.
Er mwyn gwreiddio genomeg fel gwasanaeth rheolaidd ledled gofal iechyd yng Nghymru, mae angen inni addysgu gweithlu GIG Cymru amdano a sut mae'n effeithio ar eu hymarfer.
Gyda GPW, rydym wedi datblygu'r modiwlau e-ddysgu canlynol i gynyddu eich dealltwriaeth a gwella gofal cleifion.
Gyda staff sydd wedi’u hyfforddi’n dda a phrofion genomeg priodol ar waith, gall GIG Cymru drawsnewid y modd y darperir gofal iechyd er budd cleifion.
I gael rhagor o wybodaeth am y tîm genomeg, cysylltwch â Lisa.Bassett3@wales.nhs.uk.