Helpwch y GIG i fynd yn wyrdd

Mae gan GIG Cymru un o’r olion traed carbon mwyaf o’r holl sectorau cyhoeddus yng Nghymru.

Mae angen help arnom gan bawb sy’n gweithio yn y GIG i gyrraedd y nod o GIG Cymru sy’n garbon niwtral erbyn 2030.

Sut gallwch chi helpu?

Effeithiau amgylcheddol ar iechyd

Effeithiau uniongyrchol	Effeithiau anuniongyrchol
Mae llygredd aer yn gysylltiedig ag amrywiaeth o effeithiau iechyd sy'n peri pryder gan gynnwys diabetes, clefyd yr ysgyfaint, a chanlyniadau negyddol beichiogrwydd. Mae newid yn yr hinsawdd, datgoedwigo, a cham-fanteisio ar fywyd gwyllt wedi'u nodi fel ffactorau sy'n cynyddu'r tebygolrwydd o bandemig arall. Mae digwyddiadau tywydd eithafol fel tanau gwyllt a tswnamis yn dod â risg uniongyrchol o farwolaeth neu anaf. Mae marwolaethau sy'n gysylltiedig â gwres ymhlith pobl dros 65 oed wedi dyblu yn yr 20 mlynedd diwethaf.	Mae gwres yn ehangu'r cynefin a'r hyd tymhorol i greaduriaid fel mosgitos. Mae hyn yn cynyddu'r tebygolrwydd o glefydau fel Malaria a thwymyn Dengue. Rhagwelir y bydd effeithiau ar gyflenwadau bwyd a dŵr a chynnydd yn lefel y môr yn creu hyd at 1 biliwn o ffoaduriaid hinsawdd erbyn 2050. Bydd hyn yn rhoi pwysau aruthrol ar ein system gofal iechyd sydd eisoes wedi’i gorlwytho. Gall canlyniadau negyddol tywydd eithafol fel mwg, tarfu ar gynnyrch cnydau, a cholli cartrefi, oll gyfrannu at risg hirdymor person o haint. Mae dyfroedd cynhesach yn annog twf algâu gwenwynig, a all niweidio ein cyflenwad dŵr.

Effeithiau uniongyrchol

Effeithiau anuniongyrchol

Mae llygredd aer yn gysylltiedig ag amrywiaeth o effeithiau iechyd sy'n peri pryder gan gynnwys diabetes, clefyd yr ysgyfaint, a chanlyniadau negyddol beichiogrwydd.

Mae newid yn yr hinsawdd, datgoedwigo, a cham-fanteisio ar fywyd gwyllt wedi'u nodi fel ffactorau sy'n cynyddu'r tebygolrwydd o bandemig arall.

Mae digwyddiadau tywydd eithafol fel tanau gwyllt a tswnamis yn dod â risg uniongyrchol o farwolaeth neu anaf.

Mae marwolaethau sy'n gysylltiedig â gwres ymhlith pobl dros 65 oed wedi dyblu yn yr 20 mlynedd diwethaf.

Mae gwres yn ehangu'r cynefin a'r hyd tymhorol i greaduriaid fel mosgitos. Mae hyn yn cynyddu'r tebygolrwydd o glefydau fel Malaria a thwymyn Dengue.

Rhagwelir y bydd effeithiau ar gyflenwadau bwyd a dŵr a chynnydd yn lefel y môr yn creu hyd at 1 biliwn o ffoaduriaid hinsawdd erbyn 2050. Bydd hyn yn rhoi pwysau aruthrol ar ein system gofal iechyd sydd eisoes wedi’i gorlwytho.

Gall canlyniadau negyddol tywydd eithafol fel mwg, tarfu ar gynnyrch cnydau, a cholli cartrefi, oll gyfrannu at risg hirdymor person o haint.

Mae dyfroedd cynhesach yn annog twf algâu gwenwynig, a all niweidio ein cyflenwad dŵr.

Beth yw gofal iechyd amgylcheddol cynaliadwy?

Mae gofal iechyd amgylcheddol cynaliadwy yn golygu system gofal iechyd sy'n osgoi niweidio ein hamgylchedd naturiol, wrth barhau i fod yn fforddiadwy ac yn hygyrch i bawb.

Mae’r astudiaethau achos a ganlyn yn amlygu sut mae ymgorffori gofal iechyd cynaliadwy yn ein harferion bob dydd yn dda i gleifion, staff y GIG, a’r GIG ehangach yng Nghymru.

Delio ag eco-gofid

Nid yw trallod eco yn salwch nac yn anhwylder. Mae’n ymateb arferol i bryderon gwirioneddol a thrallodus iawn am yr amgylchedd. Os ydych chi'n teimlo emosiynau trallodus fel dicter, tristwch neu bryder wrth glywed newyddion drwg am yr amgylchedd, efallai eich bod chi'n profi eco-gofid.

Dyma rai awgrymiadau ar gyfer ymdopi ag eco-gofid:

Dysgu: Gall dysgu am y sefyllfa, yn enwedig o ffynonellau sy'n seiliedig ar obaith, ein helpu i deimlo'n fwy gwybodus ac wedi'n grymuso.
Gweithredwch: Ni waeth pa mor fawr neu fach, dyma'r ffordd orau i atal teimladau o eco-gofid. Gallai hyn fod yn unrhyw beth o ddefnyddio potel y gellir ei hail-lenwi neu ymuno â'r grŵp gwyrdd.
Cysylltwch â natur: Ewch am dro, plannwch rai hadau, neu treuliwch ychydig o amser yn yr awyr agored. Profwyd bod hyn yn hybu ein lles ac yn ein helpu i deimlo'n agosach at ein hamgylchedd.
Mynegwch eich teimladau: Weithiau, gall gadael teimladau drwy siarad â rhywun, ysgrifennu, gwneud celf, neu chwarae cerddoriaeth ein helpu i deimlo’n llai llethu.
Arhoswch yn obeithiol: Nid eich bai chi yw'r sefyllfa hon, ac nid chi sy'n gyfrifol am newid pethau ar eich pen eich hun. Mae yna lawer o bobl yn gweithio i wneud y byd yn hapusach ac yn iachach.