Wedi'i gyhoeddi ar 22 Ionawr 2025
Mae arweinwyr AHP ar draws y pedair gwlad yn lansio eu hail Fframwaith Strategol Iechyd y Cyhoedd a gyhoeddwyd ar dudalennau gwe Ffederasiwn y Proffesiynau Perthynol i Iechyd (AHPF) heddiw. Gan adeiladu ar lwyddiannau ei fframwaith cyntaf rhwng 2019 a 2024, mae’r ymdrech gydweithredol hon wedi’i chryfhau gan bartneriaid ledled Cymru, Lloegr, Gogledd Iwerddon a’r Alban. Mae'r garreg filltir hon yn ail-gadarnhau rôl hanfodol AHPs wrth gyfrannu at iechyd a lles pobl ar bob lefel ac yn amlinellu strategaeth ddeinamig i ysgogi newid cadarnhaol ar draws y DU dros y pum mlynedd nesaf, sy'n cyflawni nodau Cymru Iachach.
Dywedodd Ruth Crowder, Prif Gynghorydd Proffesiynau Perthynol i Iechyd (AHP) ar gyfer Llywodraeth Cymru:
“Rwy’n falch iawn ein bod heddiw yn cyhoeddi fframwaith strategol iechyd y cyhoedd Proffesiynau Perthynol i Iechyd y DU ar gyfer 2025-2030. Mae hyn wedi'i ddatblygu drwy gydweithrediad cydweithwyr ledled pedair gwlad y DU. Mae'r fframwaith yn amlinellu sut mae angen i bob Gweithiwr Proffesiynol Perthynol i Iechyd yng Nghymru ymgorffori iechyd y cyhoedd yn eu harferion dyddiol i wella iechyd a lles y boblogaeth, lleihau anghydraddoldebau iechyd a sbarduno gofal iechyd cynaliadwy. Mae gan AHPs amrywiaeth aruthrol o sgiliau a gallant gael effaith enfawr ar ein huchelgais i greu Cymru decach ac iachach.”
Chwaraeodd Judith John, Arweinydd Cenedlaethol Iechyd y Cyhoedd ac Atal AHP yn Addysg a Gwella Iechyd Cymru (AaGIC), rôl ganolog wrth lunio strategaeth ymgysylltu’r fframwaith a llywio cynnwys y strategaeth. Roedd ei harweinyddiaeth yn cynnwys briffio rhanddeiliaid ar draws y pedair gwlad a sicrhau cyfraniad llwyddiannus gan AHPs yng Nghymru, 277 yn cwblhau’r arolwg i helpu i ddiffinio a llunio’r strategaeth. Mae'r gwaith sylfaenol hwn wedi bod yn allweddol i'r strategaeth gyffredinol ac mae'n cynrychioli cyflawniad sylweddol i AaGIC a Thîm Trawsnewid y Gweithlu AHP.
Dywedodd Nicky Thomas, Cyfarwyddwr Cyswllt AHP Trawsnewid Gweithlu ar gyfer AaGIC:
“Mae’r gwaith sylfaenol hwn wedi bod yn allweddol i’r strategaeth gyffredinol ac mae’n cynrychioli cyflawniad sylweddol i AaGIC a Thîm Trawsnewid Gweithlu AHP. Mae'n ddarn hynod bwysig o waith i gefnogi ein rolau wrth gyflwyno ymarfer sy'n canolbwyntio ar Iechyd y Cyhoedd i wella iechyd ein poblogaeth a chyflawni nodau 'Cymru Iachach'. Bydd y gwaith yn y dyfodol yn canolbwyntio nawr ar y camau gweithredu sydd eu hangen i’w rhoi ar waith yng Nghymru ac yn adeiladu ar gyflawniadau llwyddiannus y strategaeth flaenorol, dan arweiniad y tîm hwn.”
Wedi’i lansio ar 8 Ionawr 2025, mae’r adroddiad effaith sy’n cyd-fynd â Fframwaith Strategol Iechyd y Cyhoedd AHP y DU 2019 – 2024 yn rhoi trosolwg cynhwysfawr o gyflawniadau AHP ledled y DU. Mae'n amlygu'r cynnydd mesuradwy a wnaed tuag at nodau trosfwaol y fframwaith tra hefyd yn pwysleisio'r angen i gynnal momentwm ac ailasesu blaenoriaethau er mwyn datblygu rôl AHPs ym maes iechyd y cyhoedd ymhellach. Gellir gweld yr adroddiad effaith llawn yma: Ffederasiwn Proffesiynau Perthynol i Iechyd
Mae’r ail strategaeth hon yn amlygu sut y gall Proffesiynau Perthynol i Iechyd yng Nghymru ysgogi newid ystyrlon ymhellach drwy roi blaenoriaeth i atal, ymyrryd yn gynnar, a lleihau anghydraddoldebau iechyd i unigolion, cymunedau a phoblogaethau. Mae’r fframwaith yn rhagweld dyfodol cynaliadwy lle mae iechyd y cyhoedd yn dod yn ganolog i bob rôl AHP, gydag effaith drawsnewidiol AHPs ar iechyd y cyhoedd yn cael ei chydnabod a’i gwerthfawrogi’n llawn. Drwy rymuso gweithwyr proffesiynol perthynol i iechyd i gydweithio i ddatblygu a darparu gwasanaethau gofal iechyd sy’n canolbwyntio ar y gymuned, mae’r weledigaeth hon yn ceisio gwella llesiant, mynd i’r afael ag anghysondebau, a meithrin gwelliannau hirdymor yn iechyd y cyhoedd.
I gael rhagor o wybodaeth am Fframwaith Strategol Iechyd y Cyhoedd Proffesiynau Perthynol i Iechyd y DU ewch i: : Ffederasiwn Proffesiynau Perthynol i Iechyd neu gwrandewch ar y podlediad isod.
Mae Judith John (Arweinydd Iechyd Cyhoeddus ac Atal AHP Cymru Gyfan) yn ymuno â'r gwesteiwr, Helen Blomfield (Therapydd Galwedigaethol ACP, Gofal Sylfaenol) i drafod 5 maes allweddol y fframwaith newydd;
1. Datblygu'r gweithlu AHP
2. Mynd i'r afael ag anghydraddoldebau Iechyd
3. Darparu gofal iechyd cynaliadwy
4. Hyrwyddo tystiolaeth, arloesedd a gwelliant
5. Arwain a dylanwadu ym maes Iechyd Cyhoeddus