Gwasanaethau AHP sy'n barod ar gyfer y dyfodol gyda thrawsnewid y gweithlu

Nid yw trawsnewid gwasanaethau proffesiynau perthynol i iechyd (AHP) bellach yn ddewisol - mae'n hanfodol i ddyfodol iechyd a gofal yng Nghymru. Er mwyn darparu gwasanaethau cynaliadwy sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn, mae angen i ni ailddychmygu sut mae AHPs yn gweithio, cydweithio ac arwain.

Yn gynharach eleni, rhannodd mwy na 170 o arweinwyr AHP ledled Cymru eu safbwyntiau mewn arolwg cenedlaethol. Roedd y neges yn drawiadol: er bod yr angen am drawsnewid y gweithlu yn glir, mae’r hyder wrth arwain ar hynny yn parhau i fod yn isel.

Beth mae trawsnewid yn ei olygu

Nid yw trawsnewid yn ymwneud â newidiadau bach o fewn gwasanaethau yn unig. Mae'n ymwneud ag ailddylunio sut y caiff gwasanaethau AHP eu strwythuro, eu darparu a'u cefnogi i ddiwallu anghenion pobl Cymru a gweithlu GIG Cymru.

Mae'n golygu symud i ffwrdd o fodelau unigol, traddodiadol a thuag at:

Gwasanaethau wedi'u hailgynllunio trwy symud rolau AHP i ofal cymunedol a sylfaenol i gefnogi atal ac ymyrraeth gynnar.
Modelau gweithlu newydd drwy adeiladu timau aml-broffesiynol sy'n croesi ffiniau ac yn lleihau dyblygu.
Cynllunio sy'n cael ei yrru gan ddata trwy gymhwyso offer gweithlu i nodi bylchau, gwneud y gorau o adnoddau, a rhagweld anghenion y dyfodol.
Graddio arloesedd trwy rannu dulliau profedig fel y gellir eu hailadrodd yn gyson ar draws byrddau iechyd.
Tegwch a mynediad trwy deilwra gwasanaethau i adlewyrchu anghenion penodol poblogaethau lleol.

Pam mae trawsnewid yn bwysig

Mae trawsnewid y gweithlu yn ymwneud â darparu gofal sy'n fwy hygyrch, teg ac ymatebol.

I bobl yng Nghymru, mae'n golygu cymorth amserol yn nes at gartref, gan dimau amlddisgyblaethol sy'n gweithio gyda'i gilydd i wella canlyniadau.
Ar gyfer gweithlu GIG Cymru, mae'n golygu cael yr hyder, yr offer a'r strwythurau i arloesi, osgoi dyblygu, a darparu gofal o ansawdd uchel.
Ar gyfer y system, mae'n cryfhau cynaliadwyedd trwy alinio cynllunio'r gweithlu ag anghenion y byd go iawn, cefnogi atal, a gwella lles poblogaethau.

Yr hyn a ddatgelodd yr arolwg

Er gwaethaf cydnabod yr angen am drawsnewid y gweithlu, mae llawer o arweinwyr AHP yn teimlo nad ydynt yn barod i'w arwain:

Dim ond 6% oedd yn teimlo’n “hyderus iawn” wrth drawsnewid y gweithlu.
Dywedodd dros hanner roeddent yn brin o hyder yn llwyr, yn aml yn disgrifio teimladau o unigedd, ansicrwydd, a dyblygu ymdrech.
Cafodd offer cynllunio'r gweithlu eu tanddefnyddio, gyda llawer yn ymwybodol o'r adnoddau a'r hyfforddiant presennol.
Roedd modelau gwasanaeth darniog yn golygu bod arloesiadau yn araf i ledaenu, gan adael dyblygu ac anghydraddoldeb yn eu lle.

Mae'r bwlch hwn rhwng uchelgais a hyder yn cynrychioli un o'r heriau mwyaf arwyddocaol sy'n wynebu gwasanaethau AHP yng Nghymru heddiw.

Cefnogi arweinwyr i weithredu

I bontio'r bwlch hwn, mae AaGIC wedi partneru â'r Rhaglen Strategol ar gyfer Gofal Sylfaenol i greu Cronfa Trawsnewid y Gweithlu AHP. Mae'n adnodd a gynlluniwyd i arfogi arweinwyr AHP gyda'r dystiolaeth, yr offer a'r hyder i sbarduno newid.

Mae'r gronfa yn dod â mwy na 60 o adnoddau wedi'u curadu ynghyd, gan gynnwys:

Astudiaethau achos a gwersi a ddysgwyd o drawsnewid go iawn
Offer a chanllawiau cynllunio'r gweithlu
Adnoddau gwerth ac effaith
Cyngor ymarferol ac awgrymiadau i osgoi anawsterau cyffredin

Fe'i cynlluniwyd ar gyfer AHPs sy'n gweithio ar draws y sbectrwm llawn o wasanaethau, o ofal sylfaenol a chymunedol i ysbytai, gwasanaethau arbenigol, a gofal cymdeithasol.

Gan lansio yn ystod Wythnos Dysgu AHP (Hydref 2025) ar ein gwefan a'n cyfryngau cymdeithasol, bydd y gronfa yn cael ei chefnogi gan weminarau, straeon newyddion, a chynnwys cyfryngau cymdeithasol i ysgogi trafodaethau ac annog mabwysiadu.

Byddwn hefyd yn cynnal gwe-seminarau ar gyfer wythnos ddysgu AHP o Hydref 13eg 2025. Dysgwch fwy.

Ni ellir gadael trawsnewid ar gyfer yfory. Mae'n dechrau nawr, gydag arweinwyr AHP yn barod i gofleidio modelau newydd, rhannu'r hyn sy'n gweithio, a llunio dyfodol cynaliadwy ar gyfer iechyd a gofal yng Nghymru.

Rydym wedi ymrwymo i gefnogi'r daith honno, ond bydd yr arweinyddiaeth, yr arloesedd a'r uchelgais yn dod gan AHPs eu hunain.

Gyda'n gilydd, gallwn wneud y gorau o adnoddau heddiw a siapio llwyddiant yfory.