Neidio i'r prif gynnwy

Anghydraddoldebau iechyd mewn gofal sylfaenol

Cyhoeddwyd 30/09/2025

Tan y mis diwethaf, tîm bach iawn oedd yn datblygu'r Cynllun Gweithlu Strategol ar gyfer Gofal Sylfaenol, sef fi (Vicky Whitbread, Arweinydd Clinigol) ac Aideen Evans (Arweinydd Gweithredu). Mae gan ein cynllun ffocws cryf ar leihau'r gwahaniaethau annheg mewn iechyd ar draws y boblogaeth a rhwng gwahanol grwpiau o fewn cymdeithas. Gallwch ddysgu mwy am ein cynllun yma: Cynllun Gweithlu Strategol ar gyfer Gofal Sylfaenol - AaGIC

Mae ein gwasanaeth iechyd wedi canolbwyntio ar gydraddoldeb erioed – pawb yn cael yr un peth. Yr hyn rydyn ni wir ei eisiau yw cydraddoldeb – pawb yn cael yr hyn sydd ei angen arnyn nhw. Mae'r gymhariaeth esgidiau wir yn fy helpu i ganolbwyntio ar yr hyn yr ydym yn anelu ato.

Gall fod yn anodd iawn i'n gweithlu wrth weithio gyda chleifion sydd mewn perygl o anghydraddoldebau iechyd. Mae cleifion yn y grwpiau hyn yn fwy tebygol o fod yn sâl ac angen cymorth a gall eu hanghenion fod yn fwy cymhleth. Mae'r cleifion hyn yn llai tebygol o allu dod o hyd i wybodaeth, ei deall a'i defnyddio i hyrwyddo a chynnal iechyd da.

Nid yw ein gweithlu bob amser yn teimlo bod ganddynt y sgiliau i gefnogi cleifion sydd mewn perygl o anghydraddoldebau iechyd. Gall hyn effeithio ar y cleifion eu hunain ond gall hefyd effeithio ar lesiant staff ac achosi problemau gyda recriwtio a chadw staff.

Felly beth ydyn ni'n mynd i'w wneud?

Roedd Aideen a minnau'n gwybod na allem ni fynd i'r afael â hyn ar ein pennau ein hunain! Rydym wedi bod yn gweithio mewn partneriaeth â DeepEnd Cymru (Prosiect Deep End Cymru), Iechyd Cyhoeddus Cymru ac Academïau'r Byrddau Iechyd ond roedd angen mwy o help arnom o hyd felly rydym wedi recriwtio aelodau ychwanegol i'n tîm. Rydym wrth ein bodd yn croesawu:

Rebecca Jenkinson

Mae Rebecca wedi ymuno â'r tîm fel Arweinydd Clinigol ar gyfer Anghydraddoldebau Iechyd. Mae Rebecca Jenkinson yn Bartner Meddyg Teulu yn Meddygfa Kingsway yn Abertawe ac yn gwasanaethu fel Cyfarwyddwr Rhaglen Meddyg Teulu Bae Abertawe ar gyfer AaGIC. Mae Rebecca yn dod â chyfoeth o brofiad ac ymagwedd ymarferol, gadarn at ei gwaith. Mae ei meddygfa mewn ardal o amddifadedd uchel, felly mae ganddi ddigon o brofiad ymarferol. Mae hi wedi ymrwymo i wneud effaith ystyrlon ac mae hi wedi cefnogi DeepEnd Cymru o'u sefydlu.

Rahul Dalal

Mae Rahul wedi ymuno â'r tîm fel Cymrawd Clinigol ar gyfer Anghydraddoldebau Iechyd. Bydd yn gweithio ar draws AaGIC ac Iechyd Cyhoeddus Cymru. Mae ganddo brofiad fel cofrestrydd meddyg teulu mewn ymarfer cyffredinol mewn ardaloedd o amddifadedd uchel. Mae gan Rahul BMedSc mewn Arweinyddiaeth a Rheolaeth Gofal Iechyd ac ar hyn o bryd mae'n astudio am MSc mewn Gwybodeg Iechyd. Mae'r cyfuniad hwn o fewnwelediad clinigol ac arbenigedd gwybodeg yn ei wneud yn ychwanegiad gwerthfawr i'r tîm.

Declan Coleman

Ymunodd Declan â'r tîm fel Uwch Reolwr Prosiect ar ôl cwblhau'r rhaglen reoli graddedig, ac mae wedi dechrau ar ei waith yn syth gydag egni, mewnwelediad, ac angerdd gwirioneddol dros fynd i'r afael ag anghydraddoldebau iechyd. Mae Declan yn arwain nifer o brosiectau eraill hefyd ac mae ei arddull gydweithredol a'i ymagwedd feddylgar wedi ei wneud yn berson y mae pobl yn troi ato i gysylltu ffrydiau gwaith a sicrhau nad oes dim yn methu.

Dyma sut mae ein tîm newydd yn mynd i wneud newid:

  • Rhoi’r sgiliau cywir i staff clinigol: Rydym yn llunio cynllun clir i wirio pa hyfforddiant sydd ei angen ar ein meddygon, nyrsys a chlinigwyr eraill—cyn ac ar ôl iddynt gymhwyso—fel eu bod yn barod i gefnogi pobl o bob cefndir.
  • Helpu staff anghlinigol i wneud gwahaniaeth: Byddwn yn rhoi'r hyfforddiant sydd ei angen ar ein derbynyddion, ein timau gweinyddol a phawb arall i weld anghydraddoldebau iechyd a helpu i fynd i'r afael â nhw, gan ganolbwyntio ar iechyd y boblogaeth a pham mae rhai grwpiau'n wynebu heriau mwy nag eraill.
  • Mentora ar gyfer meddygon teulu newydd: Rydym yn sefydlu cynllun mentora priodol i helpu meddygon teulu newydd gymhwyso i ymgartrefu yn eu rolau a dod yn bartneriaid, gyda ffocws ychwanegol ar gefnogi'r rhai sy'n gweithio yn y meysydd anoddaf.
  • Cymorth i staff newydd mewn ardaloedd difreintiedig: Bydd gennym raglen strwythuredig i helpu aelodau newydd o'r tîm sy'n dechrau gweithio mewn ardaloedd â mwy o amddifadedd, neu gyda grwpiau sy'n aml yn cael eu gadael allan, fel bod ganddyn nhw'r gefnogaeth a'r arweiniad sydd eu hangen arnyn nhw o'r diwrnod cyntaf.

Y nod yw sicrhau bod pawb yn teimlo'n hyderus ac yn cael eu cefnogi i helpu i leihau anghydraddoldebau iechyd, yn enwedig lle mae'n bwysicaf.

 

Am fanylion pellach am ein holl waith ar y Cynllun Gweithlu Strategol ar gyfer Gofal Sylfaenol, gellir dod o hyd yma: Cynllun Gweithlu Strategol ar gyfer Gofal Sylfaenol - AaGIC

Os oes gennych ddiddordeb mewn gweithio gyda ni ar ein gwaith anghydraddoldebau neu unrhyw ran arall o'r Cynllun Gweithlu Strategol ar gyfer Gofal Sylfaenol, cysylltwch â ni yn heiw.primarycarewfp@wales.nhs.uk.