Mae gweithwyr cymorth gofal iechyd sy'n byw neu'n gweithio mewn rhannau anghysbell o Gymru ar fin elwa ar fenter arloesol sy'n ceisio ehangu eu haddysg a'u hyfforddiant, un a fydd hefyd yn gwneud Cymru yn lle iachach i fyw.
Yn hytrach na gorfod rhoi'r gorau i weithio er mwyn astudio, symud cartref, neu ddioddef cymudo hir i fynychu sefydliadau addysg uwch sy'n darparu cyrsiau amser llawn, bydd gweithwyr cymorth gofal iechyd yng Nghymru am y tro cyntaf yn gallu cofrestru ar ystod o rannau rhaglenni nyrsio dysgu o bell amser ar gael drwy'r Brifysgol Agored.
Mae'r fenter yn cael ei harwain gan Addysg Iechyd a Gwelliant Cymru (AaGIC), sefydliad newydd a ffurfiwyd fis Hydref diwethaf sy'n ymroddedig i addysgu, hyfforddi a llunio'r gweithlu gofal iechyd yng Nghymru.
Gweithwyr cymorth gofal iechyd sy'n ymgymryd â rolau gwerthfawr yn cefnogi cleifion a chydweithwyr gofal iechyd o fewn GIG Cymru.
Mae'r opsiwn rhan-amser yn eu galluogi i daro cydbwysedd astudio / gwaith / bywyd heb orfod ystyried caledi rhoi'r gorau i waith amser llawn er mwyn hyrwyddo eu haddysg.
Mae hefyd yn golygu na fydd yn rhaid iddynt adael eu cartref i astudio'n llawn amser mewn rhannau eraill o Gymru neu'r DU, gan adael eu cymunedau'n agored i niwed o ran diffyg gofal iechyd.
Mae Rebecca Tandy, gweithiwr cymorth gofal iechyd 25 oed yn Ysbyty Bronglais yn Aberystwyth, yn un o'r rhai y mae llwybr y Brifysgol Agored wedi newid ei bywyd.
“Nid oedd rhoi'r swydd i fyny a mynd heb unrhyw gyflog wrth astudio am radd nyrsio amser llawn yn opsiwn i mi,” meddai Rebecca o Benrhyn-coch ger Aberystwyth. “Ni allwn ei fforddio. Mae'r cwrs amser llawn agosaf ar gampws Caerfyrddin Prifysgol Abertawe, a fyddai'n golygu taith gron o 100 milltir bob dydd neu gorfod ail-leoli yn gyfan gwbl, ac nid oedd hyn yn opsiwn eto.
“Dechreuais fy ngradd nyrsio pedair blynedd, rhan-amser yn y Brifysgol Agored ym mis Chwefror eleni. Mae'n fy ngalluogi i astudio, byw yn yr ardal o ble rwy'n dod a pharhau i weithio yn Ysbyty Bronglais, gan wneud y gwaith yr wyf wedi breuddwydio ei wneud erioed ers i mi adael yr ysgol. Mae'n senario ennill ar bob cyfrif. Gallwn i ddim bod yn hapusach.”
Mae rhaglen nyrsio y Brifysgol Agored yng Nghymru yn agored i staff sy'n cael eu cyflogi ar hyn o bryd mewn rolau cymorth gofal iechyd o fewn GIG Cymru a gofal sylfaenol.
Rebecca Tandy yw un o 25 o weithwyr cymorth gofal iechyd o bob cwr o Gymru sy'n ffurfio'r garfan gyntaf o fyfyrwyr, nifer a fydd yn codi i 40 ar gyfer y tro nesaf, gyda golwg ar gynnydd pellach o flwyddyn i flwyddyn.
Mae pob un o saith bwrdd iechyd lleol Cymru wedi rhoi eu cefnogaeth lawn i raglen y Brifysgol Agored, gyda sefydliadau'n derbyn cyfraniad cyflog i bob aelod o staff ar y rhaglen sy'n dod i gyfanswm o 16 awr yr wythnos, yn ogystal â chytuno i ddarparu 7.5 awr ychwanegol o amser astudio yr un wythnos yn unol â llwybrau dysgu hyblyg a ddarperir gan brifysgolion eraill yng Nghymru.
“Mae hwn yn dirnod hanesyddol i weithwyr cymorth gofal iechyd yng Nghymru,” meddai Stephen Griffiths, Cyfarwyddwr Nyrsio yn Addysg a Gwella Iechyd (AaGIC).
“Un o'n blaenoriaethau fel arweinydd ym maes addysg, hyfforddiant a llunio gweithlu gofal iechyd Cymru yw ehangu mynediad i gymaint o bobl â phosibl. Yn y cyswllt hwnnw, y Brifysgol Agored oedd y partner delfrydol, o ystyried ei hanes hir-sefydlog o ddarparu dysgu o bell.
“Yn awr yn fwy nag erioed o'r blaen, bydd gweithwyr cefnogi gofal iechyd o gefndiroedd amrywiol ledled Cymru yn cael y cyfle i astudio a chyflawni eu potensial llawn. Efallai'n bwysicaf oll, mae'r myfyrwyr eu hunain yn parhau i gael eu cyflogi fel gweithwyr cymorth gofal iechyd, sy'n golygu bod eu cyflogwyr yn parhau i elwa o'u gwybodaeth, sgiliau a phrofiad.”
Ychwanegodd Louise Casella, Cyfarwyddwr y Brifysgol Agored yng Nghymru: “Mae mwy a mwy o staff gofal iechyd yng Nghymru yn dechrau ar ein gradd nyrsio newydd. I lawer mewn ardaloedd gwledig, gallai hyn fod yr unig opsiwn iddynt i astudio ar gyfer gradd a chymryd eu gyrfa mewn cyfeiriad newydd cyffrous.
“Mae gennym berthynas wych â byrddau iechyd Cymru ac rydym wedi bod yn gefnogol iawn i'n gradd nyrsio o'r diwrnod cyntaf. Mae a wnelo â datblygu eu pobl eu hunain, a all fod yn fwy effeithiol nag ymgyrchoedd recriwtio drud. Mae ein myfyrwyr nyrsio eisoes yn byw ac yn gweithio'n lleol, sy'n golygu eu bod yn llai tebygol o symud i ffwrdd ar ôl graddio. Mae croesawu staff talentog yn newyddion da i ysbytai a chleifion fel ei gilydd.
“Eleni, mae'r Brifysgol Agored yn dathlu ei phen-blwydd yn 50 oed. Yn yr amser hwnnw mae dros 200,000 o fyfyrwyr wedi astudio gyda ni yng Nghymru. Rydym am agor addysg lan i fwy o bobl mewn cymdeithas, gan eu helpu i ail-sgilio a newid eu bywydau.”